Alerjen Nedir?
Çevremizde bulunan, yukarıdaki anlatılan neden ve mekanizmalarla vücudumuzda reaksiyon oluşturan maddelere denir. Bağışıklık sistemimiz eğer alerjik reaksiyon yapmaya eğilimli ise alerjenin ulaştığı organda alerjik bulgular oluşturur.
Bu maddeler bağışıklık sisteminin kolayca tanıyabileceği “protein” yapısındaki organik materyallerdir. Ancak hem bebeklikte bu alerjene karşı duyarlılık kazanmada, hem de alerjik şikayetlerin çıkmasında, vücudumuzun dışa açılan yerlerine (mukoza); örneğin deri, burun, bronşlar, barsak; veya direkt olarak vücudumuza; örneğin enjeksiyonla; bir yolla ulaşmaları gerekir. Çevremizde en sık bulunan ve alerjik hastalığa neden olanlara aeroalerjen denir. Bunlar “ev içi” ve “ev dışı” alerjenler olarak temelde ikiye ayrılır.
Ev içi alerjenlere en iyi örnek ev tozu akarlarına karşı olan alerjidir. Ev dışı alerjenlere en iyi örnek polen alerjisidir. Bu alerjenler vücuda değişik yollarla ulaşır ve organa bulaşır. Örneğin ev tozu akar alerjenleri çok ufak çaplı olduğu için nefes alma ile burunda tutulmadan bronşlara kadar ulaşır ve bronşlarda meydana getirdiği alerjik reaksiyon ile alerjik bronşiyal astıma neden olur.
Polenler ise daha büyük çaplı ve ağır oldukları için nefes alırken burun bir hava filtresi görevi gördüğü için burunda tutulurlar ve buradaki mukozada alerjik reaksiyona yol açarak alerjik nezleye yol açarlar. Aynı şekilde göz de bir mukoza olduğu için, buraya ulasan alerjenler alerjik konjoktivite (göz alerjisi) neden olurlar. Çevrede bulunan hayvan, böcek, küf mantar, besinler, ilaçlar ve üretim sektöründe kullanılan bir çok madde de (mesleki alerjenler) alerjen olabilir. Hepsi etkiledikleri organa göre alerjik bulgulara neden olur.
EN SIK RASTLANAN ALERJENLER NELERDİR ?
Alerjenler 5 ana grupta toplanabilir :
Bunlar içinde en sık rastlanan ve en sık alerjik hastalığa yol açanlar çevresel alerjenlerdir.
Bunlar da yukarıda belirtildiği gibi bulundukları ortama göre “ev içi” ve “ev dışı” olarak ikiye ayrılır. En sık rastlanan ev içi çevresel alerjenler sırasıyla ev tozu akar alerjenleri, küf mantarları ve hayvan alerjenleridir. En sık rastlanan ev dışı çevresel alerjenler ise polen ve daha sonra küf mantarlardır.