Küf Mantarı Alerjisi
Küf mantarları, sıcak ve rutubetli ortamlarda üreyen bir mantar türüdür. Ev içinde de, dış atmosfer havasında da bulunabilirler. Her küfün daha bol ürediği bir mevsimi vardır, fakat bunlar genel olarak yaz ve sonbaharda daha çok ürerler. Kışın gelmesiyle beraber atmosferdeki küf mantarları hızla azalmaya balar. Küfler, polenlerin aksine soluduğumuz havada tüm yıl boyunca bulunurlar. Sadece kar toprağı tamamen kapladığı zaman havada küf bulunmaz.
Küf mantarlarının binlerce türü vardır, fakat bunlar içinde sadece bazıları alerjiye neden olurlar. Alerjik hastalıklardan, küflerin spor ismi verilen ve solunum havasına karışan küçük tanecikleri sorumludur. Yiyeceklerdeki küfler, örneğin beyaz peynirdeki mavi-yeşil küflenme çok nadiren bir alerjik reaksiyon yol açar.
Bir ortamda bulunan mantarların cinsi, iklime, çevredeki bitki örtüsüne, yerleşim yerine (köy, kasaba, şehir...) göre değişir. Son yıllarda yaşama stilimizdeki değişiklikler (daha etkili izolasyon, banyo ve duşların daha çok kullanılması, yeni yemek pişirme yöntemleri, evlerin iyi havalanmaması...) evlerdeki nemliliği artırarak küflerin çoğalmaların kolaylaştırmıştır.
Ev içinde, bodrum, kiler, mutfak, banyo, tuvalet... gibi rutubetli, iyi havalanmayan ve karanlık yerlerde daha çok bulunurlar. Çürümüş döşemeler, halılar, şilte ve yastıklar, banyo duvarları, köpük süngerleri, pencere kenarları, duş ve musluk yakınları... küf mantarlarının en çok sevdiği yerlerdir. Bunlar evin havasında yıl boyu bulunabilirlerse de, miktarlar yazın ve sonbaharda daha fazladır.
Mantarlar üredikleri yerlerde, kırmızımsı, kahverengi veya siyahımsı renklerde tabakalar oluştururlar; miktarlar çok ise küf kokusu denilen tipik bir kokuya da neden olurlar. Mantarlar doğada yaygın şekilde bulunur; çürümüş yapraklar, gübre, saman, ot yığınları ve nemli alanlarda daha çok rastlanırlar. Bazı türler, kuru ve rüzgarlı günlerde, bazıları ise nemli ve yağmurlu günlerde daha fazladır. Çim biçme, tırmık yapma, saban sürmek... gibi çiftçilikle ilgili işlemler sırasında havada bol miktarda mantar sporu bulunur. Duyarlı kişilerde bu sırada ciddi sıkıntılar ortaya çıkar. Küf mantarları, alerjik göz hastalıklarından saman nezlesine, cilt alerjilerinden astım ve alerjik zatüreye kadar pek çok hastalığa neden olabilmektedir.
Ev İçindeki Önlemler
Küf üreyen ortamlar ortadan kaldırılmalıdır. Mantarlar, ev akarlarının besin kaynaklarından olduğu için, bunların azaltılması akarlara alerjisi olanların da işine yarayacaktır. -Banyo perdelerinde küflenme varsa, bunlar deterjan ve çamaşır suyu ile makinede sıcak suda yıkanmalıdır. - Evlerdeki rutubet ve sıcaklık azaltılmalıdır. Bunun için nem giderici aletler ve merkezi air-condition sistemleri en uygun yöntemlerdir. - Merkezi havalandırma sistemleri ve klimalar, küf mantar üremesine karşı özenle kontrol edilmeli, filtreleri sık sık temizlenmelidir. - Çıplak zeminler tercih edilmelidir. Islak halı ve kilimler küflerin üremesi için ideal ortamlardır, bunlar evden uzaklaştırılmalıdır. - Nemli duvar katlarına da dikkat edilmelidir. - Evdeki saksı çiçekleri de küfler için uygun üreme alanları olduğu için, yatak odalarında ve hatta evin hiçbir yerinde saksı bulunmamalıdır. - Herkes uyurken az veya çok terlediğinden yastıklar ıslanır ve özellikle de köpük kauçuk yastıklarda küfler üreyebilir. Yastık ve yatak şiltelerinin özel bir kılıfla kaplanması yararlı olur. - Nemli duvarların seyreltilmiş çamaşır suyu veya muriatik asitle yıkanması küf üremesini engeller. -Banyo küveti, lavabo, duş ve tuvaletler hiç ıslak ve kirli bırakılmamalıdır. -Mutfaktaki buhara karşı havayı dışarı çeken aspiratörler çok uygundur. - Çöpler dışarıda plastik bir torbada kapalı olarak tutulmalıdır.